Amonyak, formülü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz, keskin ve rahatsız edici kokulu bir bileşiktir. OH iyonu içermediği halde suda zayıf baz özelliği gösterir. Bir amonyak molekülü , bir azot ve üç hidrojen atomundan oluşur.
Kaynama noktası: -33,34 C°
Erime noktası: -77,73 C°
Havadaki küçük konsantrasyonlarda bile amonyak hızlı bir şekilde göz, burun ve boğaz tahrişine, öksürme ve bronşların daralmasına sebep olur. Yüksek konsantrasyonlarda gazla veya konsantre amonyum hidroksitle temas, gözün yüzey hücrelerinin şişmesine, geçici veya kalıcı körlüğe neden olabilir.
Çalışanlar en yaygın olarak soluma (inhalasyon) yoluyla amonyağa maruz kalır. Akut kaza sonucu amonyağa maruz kalma, solunum yolu tıkanıklığı nedeniyle ölüme sebep olabilir.
Deri ve gözler havadaki amonyağa karşı son derece hassastır ve maruziyet durumunda kalıcı hasarlar görülebilir.
Diğer kimyasallarda olduğu gibi çalışanların etkilenme durumu maruz kalma süresi ve amonyağın konsantrasyonuna bağlıdır.
Yıkama solüsyonu ile amonyak mekanik olarak cilt ve göz dokusundan hızlıca uzaklaştırılmalıdır.
Kan yoluyla amonyak biyolojik maruziyet ölçümü yapılacak olursa numuneler hemen buza konulmalı ve 4C° de santifürüj edilmelidir. Analiz 20-30 dk içinde gerçekleştirilmesi önerilir. Numunelerin alınma aşamasında veya laboratuvarda sigara dumanıyla, cam eşyalar ile veya suyla kontaminasyonundan kaçınılması gerekmektedir.
Amonyak testi EDTA'lı Plazma ile kapağı açılmadan yapılmalıdır. Numune kabı Mor kapak-K2-EDTA olmalıdır. Gerekli olan miktar 900 mikrolitredir.
Not: Numunelerin analizlerinin 20 ila 30 dk içinde analiz edilmesi gerektiğinden işyerlerinde amonyak biyolojik maruziyet ölçümünün yapılması önerilmemektedir. Yapılması gereken durumlarda çalışandan alınan numune dondurularak ve kuru buz içinde en kısa sürede laboratuvara ulaştırılmalıdır.